Degemer mat e Ti ar C’hoadoù
Kreizenn deskadurezh war an endro, ar glad ha sevendur Breizh
Ti Natur Departamant en Aodoù-an-Arvor
Ar greizenn
Degemer a reomp strolladoù a-hed ar bloavezh, evit ur chomdenn, un devezh, ur baleadenn natur... da zizoloiñ hon korn bro, pinvidik a denzorioù natur ha glad
Ti ar C’hoadoù, er Chapel-Nevez (Aodoù-an-Arvor), a zo ur greizenn lojañ strolladoù ha buheziñ en-dro d’an natur, d’ar glad ha sevenadur Breizh. Ar greizenn, tapet ganti al label “Ti Natur Departamant” e-keñver he labour war tachennoù ar bedagogiezh, an douristelezh, ar sevenadur hag an ekologiezh, zo aotreet gant an Deskadurezh-Stad hag ar SDJES (Services Départementaux à la Jeunesse, à l’Engagement
et au Sport)
E 1984 oa bet krouet Ti ar C’hoadoù gant ti-kêr ar Chapel-Nevez, a-raok lakaat ur gevredigezh e-penn an traoù e penn-kentañ ar bloavezhioù 2003. E tro ar bloavezhioù 2010 oa bet adnevesaet penn-da-benn savadur ar c’hambreier gant teknikoù o toujañ deus an endro. 70 plas zo bremañ evit degemer ar strolladoù bugale pe an
dud-vras!
- C’hoadoù hirie an deiz: klasoù-natur evit ar skolidi, deus ar re vihanañ d’ar grennarded.
- kampoù vakañsoù evit ar vugale da dizoleiñ an endro dre an dudi.
- Baleadennoù-natur evit an holl, a-hed ar bloaz, war ar plant hag al loened gouez en-dro deomp.
- Stajoù teknikel evit an holl, war un devezh pe meur a hini, evit deskiñ penaos kempenn e werje, e liorzh, e c’hleuñioù, e c’hirzhier… gant doareoù ekolojik
- strolladoù degemeret, bod ha boued, evit degouezhadennoù familh, labour, kevredigezh…
- animasionoù da geñver abadennoù en-dro d’an natur (festoù, saloñsoù…)
- raktresoù a-bep seurt: kartennoù troioù-bale, diskouezhadegoù, oustilhoù pedagogel…
Ha tout an traoù-se en galleg koulz hag en brezhoneg!
Kevelerien
Evit ar Skolioù, skolajoù, liseoù
aotreet gant an Deskadurezh-Stad hag ar SDJES, degemer a reomp klasoù-natur evit ar skolidi, deus ar re vihanañ d’ar grennarded.
A-hed ar bloaz, evit meur a devezhioù, o kousket war blas (adalek 2 devezh), evit un devezh, pe un hanter-devezh.
Ar prantadoù buheziñ a zo savet stag ouzh ho palioù pedagogel.
Chomadenn
Temoù chomadennoù a zo savet diwar pevar tem bras, a zo a-hed ar bloaz, ha daou tem liammet gant ar c’houlzioù-amzer.
Setu amañ dindan is-temoù pe obererezhioù resis evit pep tem bras kinniget ganeomp. Furchit e-barzh ar skouerioù impli-amzer da gavout ar pezh a blijfe deoc’h ober, da c’houde e c’hellfet sevel ho implij-amzer gant un animatour deus hon skipailh hervez ho raktres pedagogel.
Koad ha garzhaoueg
Loened ar c'hoad : merkoù ha roudoù
Chadennoù-boued
Anavezout ar plant, ar gwez
Rol ar c'harzaoueg
Dizoloiñ ar c'hoad dre e bemp skiant
Loened bihan an douar: an divelkeineged
Laboused ar c'harzhaoueg : sell a dost gant jumelloù, anavezout ha degemer anezo
Diorren padus
An eko-keodederezh
Buhez an dilerc'hioù : dispartiañ - ad-implij
Al liorzh ekologel: hadañ, tañva...
Kelc'hiad an danvezioù organek
An nerzh da adnevez hag espern nerzh
Ekosistemoù
Kontadennoù ha natur
Dizoloiñ bed kontadennoù ha faltazi, er c'hoad
Studiañ struktur ar c'hontadennoù
Ar c'hoad dre ar 5 skiant
Kontadennoù e korn an oaled, tro dro d'ur c'hastell, e kreiz ar c'hoad...
War roudoù ar gorriganed er
c'harzhaoueg
C'hoarioù paotr saout
Glad ha sevenadur
Ar glad savadurioù : kastell, bourk, iliz ...
Ar c'hoad : glad naturel, micherioù kozh ar c'hoad, mererezh ar c'hoad
Ar c'harzaoueg e Breizh : istor, doare mont en dro, ha da betra servij
C'hoarioù hengounel
Gweladenniñ ar botaouer-koad - an ti baraer...
Sevenadur Breizh: yezhoù, muzik ha dañs
...
Frouezh an diskar-amzer
Découverte du verger, de la vie de l’arbre et de la formation des fruits
Ramassage, nettoyage et pressage de pommes pour faire du jus
Recherche des fruits comestibles en forêt pour les cuisiner
Fabrication de pain aux fruits d’automne dans un four à bois
Des feuilles qui tombent et d’autres restent vertes... Pourquoi ?
Natur e-pad ar goañv
L’hiver dans le cycle des saisons
Les arbres persistants et les caducs
Silhouettes et écorces des arbres
Le cycle de l’eau, le rôle du talus, le "bois-énergie"
Ornithologie : la nourriture de l'hiver et observation des oiseaux
Animaux : hibernation, migration et stratégies d’adaptations
War Blas
ur savadur da lojañ ar strolladoù, 70 plas ennañ, 62 dioute evit ar skolidi (30 plas evit ar re-vihan dindan 6 bloaz – aotret gant ar PMI)
Predoù fardet war blas gant produioù bevoniel hag eus ar vro ar muiañ possub.
an “ti-koad”: burevioù, salioù labour ha klass
Levrioù ha c’hoarioù.
Ur siminal evit kontañ istorioù ha mojennoù
















Devezh buheziñ
E Ti ar C’hoadoù e tegemer ivez ar c’hlasadoù evit un devezh pe un hanter hini, war un tem natur dibabet ganeoc’h, pe da geñver hon kinnig war ar pevar c’houlz-bloaz. Evit debriñ da greisteiz e c’hellit choazh kas ur pik-nik pe goulenn ur pred tomm diganeomp, a vo fardet gant keginer-ez ar greizenn.
Ar pevar koulz-Amzer
Sellet, klask kompren, en em soñjal, arnodiñ.
Cheñchamantoù e-leizh ’vez ’barzh an natur hed-a-hed ar bloavezh ! Deuit da welet ’anomp gant ho klasad, un devezh bep koulz-bloaz, da welet pegen souezhus int. Un digarez ivez da lakaat ar gaoz war an endro: dizoloiñ evit doujañ gwelloc’h.
Dont evit un devezh
Fellout a ra deoc’h kas ho klasad war an dachenn, er-maez deus ar skol?
Deuit d’hon heul er c’hoadeier, dre an hentoù-don, el liorzh pedagogel pe ’barzh salioù hon ti-koad da deskiñ hiroc’h war buhez ar gwez, breinadurezh ar plant, trouzioù al laboused, boazioù al loened-gouez, annezidi ar poulloù-dour pe c’hoazh pouez mab-den war an natur…
Evit dibab e-mesk an traoù a ginnigomp, kit d’ober un tamm tro war bajenn an temoù. Ma peus ur soñj dija, pe ur raktres war un danvez resis liammet gant al labour kaset ganeoc’h er c’hlas, deuit e darempred ganeomp evit sevel ur programm asambles gant un animatour deus hon skipailh.
Ur buhezhour er skol
Plijout a rafe deoc’h renkañ un abadenn diwar-benn an natur pe an endro evit ho klasad? Buhezourien Ti ar C’hoadoù a c’hell dont betek ho skol etre miz Here ha miz Meurzh.
Evit un hanter-devezh pe meur a hini war ur prantad e c’hellomp kinnig abadennoù en ho skol.
Gallout a reomp ivez en em gavout ganeoc’h en ur c’hoad da ginnig an temoù-se pe hini al loened gouez, ar micherioù kozh… Er c’hoadoù en-dro da Venac’h ha Gwengamp omp kustum da vont: Koad ar Markiz, Koad an Noz pe Koad Meur Avaugour.
Degemer Strolladoù
Kreizenn degemer evit lojañ betek 70 den.
Evit ar strolladoù bugale (ACM)
Aozañ kampoù vakañsoù e Ti ar C’hoadoù, da zizoloiñ pinvidigezh ar vro, gant ho skipailh buheziñ, pe gant prantadoù graet gant hon skipailh buhezourien natur.
Er greizenn, dre an henchoù-treuz, er c’hoadoù, kavet e vo ganeoc’h ur vro dibar da vont da bourmen, da zizoloiñ pe da weladeniñ.
Peadra da c’hoari en ti hag er maez.
Ti ar C’hoadoù a zo ur greiznn degemer gant aotre an SDJES ( ex-DDCS) da zegemer bugale ha krenaarded noz ha deiz.
Kevredigezhioù
En ur vale, war marc’h , pe marc’h -houarn, evit un emvod, ur stummadur, ur raktress, degemeret e vefoc’h e Ti ar C’hoadoù gant ho kevredigezh.
Den prevez
A-wechoù e blij deomp lidañ traoù izpisial a c’hoarvezh er vuhez : euredi, deiz-ha-bloaz, gwelet ar c’hendirvi… Evit en -ober, ul lec’h ‘zo ezhomm da lakkat an holl da zrebiñ ha da gousket !
Hervezh ho raktress, e c’hell Ti ar C’hoadoù degemer ac’hanoc’h en Ti kousket, er sal-debriñ, pe er salioù.
Kemer amzer da vevañ asambles en un endro leun a gwez !
Baleadennoù- natur
Dont evit div eurvezh da zizoloiñ ul lec’h, ul loened gouez, ur c’horn bro kuzet ha marvailhus !
Setu petra a ginnigomp deoc’h gant ar valeadennoù-natur a zo a-hed ar bloaz, er chapel-nevez pe er vro.
Roll ar baleadennoù- natur a vo kavet ganeoc’h el liamm e-kichen, hag ivez war hon Facebook, deoc’h da heuliañ petra c’hoarvezh er savadur, ha petra kinnigomp.
Evit lakkat ho anv da zont d’ur valeadenn , klikit war al liamm, pe kasit deomp ur bostel pe un taol-pellgomz.
Stajoù- Atelier
Kinnig a reomp deoc’h stajoù. A-wechoù evit un hanter-devezh, pe meur a hini, diwar temoù disheñvel.
Kervezh ar cbloaz e vez kinniget traoù disheñvel diwar al liorzh, ar gwez, koad bouteg…
Boued teorikel, da zeskiñ ha prederiañ, ha prantadoù pratik, da glask ober o-unan, o lakaat e-pleustr ar pezh a zo bet gwelet asambles.
Kampoù vakañsoù
A-hed ar bloaz vez kinniget kampoù vakañsoù e brezhoneg gant Ti ar C’hoadoù evit ar vugale hag ar grennarded, war temoù a-bep seurt: sport, natur, arzoù… Evit enskrivañ ur bugel eo aes-tre: pellgargit
Setu amañ dindan ar c’hinnigoù kampoù vakañsoù Ti ar C’hoadoù
Gouere
Marmouzien koad ar C’hastell Du-
Robin des bois à Castel Du
Roudoù kamp Kastell Du, deus mare an Henamzer, a oa bet lakaet war roll ar Monumantoù Istorel e 1957. Ar gwez eno o deus tennet gounid eus ar statud-se evit kreskiñ ha kreñvaat. Kozh ha meurdezus int bremañ ha laouen e vint da zegemer ho nerzhioù yaouank e-kreiz o brankoù. An troellblantennoù a roio harp deoc’h evit pignat uheloc’h. Kaer abominabl eo ar vro pa seller outi eus kribenn ur wezenn. Kazi bemdez ho po tro da grapaat er gwez, en ur zoujañ outo, gant sikour skipailh buheziñ entanet « L’Arbre à Lutik », ur gevredigezh kraperien gwez, a-raok diskenn en desach ! Sport ha vakañsoù war un dro, gant predoù lipous ha beilhadegoù. Startijenn a zo ganeoc’h ? Bec’h deï neuze !
30 plas - 345 €
8 – 12 vloaz
16 betek an 22 a viz Gouere
Kaïak e bro Dreger!
À nous la rivière !
Mont a rimp war ar stêr Yeodi da zeskiñ mestroniañ ar c’hanoe hag ar c’haiak ha da c’hoari gant an dour. Pa ne vimp ket war vag e c’hellimp mont da c’hoari ha da bourmen a-hed ribloù ar Yeodi, da anavezout gwelloc’h glad hag istor ar vro, pe en-dro d’ar C’hastell Du, ul lec’h eus an Henamzer, er c’hoadoù. E-pad ur sizhunvezh e kouskimp e-barzh teltennoù hag e fardimp ar predoù asambles. C’hoarioù bras, beilhadegoù ha c’hoarzhadegoù e-leizh a vo graet ganeomp e-pad ar vakañsoù !
24 Plas -325 €
8 – 12 vloaz
23 betek an 29 a viz Gouere
Eost
Krapat en dour, roeñvañ er gwez
Sport & Nature en Kreiz-Breizh
Koadoù, stêrioù ha natur e pep lec’h ! Aze eo e kampimp, e-tal lenn Kerne-Uhel, e Tremargad. Mont a raimp a-hed ar sizhun gant ar c’haiak ha roeñvan a raimp betek bezañ skuizh-mik. Kinniget e vo krapat er gwez ivez, tennañ gant ar wareg ha petra a virfe ouzhimp ober un dro-vale betek kaniennoù Toull Goulig ? Pa ’z aimp da bourmen e klaskimp gwelet ha klevet loened gouez. Ur yourc’h war glask e-voued ? Hopadennoù ur gaouenn da serr-noz ? Deomp-ni e vo d’ober trouz tro-dro d’an tan : bec’h d’ar c’han ha bec’h d’an dañs...
24 plas - 340 €
8 – 12 vloaz
Etre ar 6 hag an 12 a viz Eost
Krapat en dour, roeñvañ er gwez
Sport & Nature en Kreiz-Breizh
Koadoù, stêrioù ha natur e pep lec’h ! Aze eo e kampimp, e-tal lenn Kerne-Uhel, e Tremargad. Mont a raimp a-hed ar sizhun gant ar c’haiak ha roeñvan a raimp betek bezañ skuizh-mik. Kinniget e vo krapat er gwez ivez, tennañ gant ar wareg ha petra a virfe ouzhimp ober un dro-vale betek kaniennoù Toull Goulig ? Pa ’z aimp da bourmen e klaskimp gwelet ha klevet loened gouez. Ur yourc’h war glask e-voued ? Hopadennoù ur gaouenn da serr-noz ? Deomp-ni e vo d’ober trouz tro-dro d’an tan : bec’h d’ar c’han ha bec’h d’an dañs…
24 plas - 345 €
12 – 15 vloaz
Etre an 13 betek an 19 a viz Eost 2023
Etrezek Kreiz-Breizh !
Le Kreiz-Breizh à pied !
N’eus ket amzer da goll, poent eo mont ! Kalzig a hent on eus d’ober. Tap da votoù bale, da vousc’hoarzh ha deomp deï ! Alies vo baleet, atav ’vo c’hoarzhet !
Eus Tremargad d’ar Chapel-Nevez un digarez da zizoleiñ ar c’hreiz-Breizh en un doare all. Piv ‘oar ‘petra c’hoarvezo war an hent ? Dizoloadennoù hag eskemmoù a vo avat e-pad ar veajig-se!
Un doare brav da glozañ da vakañsoù hañv ha da gaout mignoned nevez.
13 – 16 vloaz
Etre an 20 hag ar 26 a viz Eost 2023
Evit enskrivañ ur bugel eo aes-tre !
Pellgargit ar fichenn enskrivañ, ar fichenn yec’hed hag aotre ar gerent. Leuniit ha siniit anezho ha kasit anezhe deomp gant ur chekenn arrez a 100 €.
Nebeut amzer goude e resevfet ur postel da gadarnaat an enskrivadur.
Diwallit! Ar c’hampoù a vez leun buan, telefonit deomp a-benn goût ma chom plas!
Evit ar c’hampoù gant kaïak, un testeni aezoni en dour a vo da gaout.
Raktressoù savet ganeomp
Il y a mille et une façon de découvrir la forêt et le bocage.
Le Centre Forêt Bocage – Ti ar C’hoadoù vous propose différents outils d’animation qui permettent de découvrir les univers de la forêt et du bocage par d’autres prismes et pour tous.
Vous retrouverez ci-dessous Arroudenn, une exposition originale et interactive avec 8 animaux sauvages de Bretagne. La malette pédagogique en breton « Toull ar C’hoad » pour animer, au delà du milieu, en salle, ou sur le terrain directement. Le Sentier d’interprétation de la faune et de la flore du bocage breton, installé dans le Bocage au départ du centre, et la carte de randonnée interprétée Chemin de traverse

« A-benn ar fin, mirout a raiomp ar pezh e karomp, karout a raiomp nemet ar pezh e komprenomp, kompren a raiomp nemet ar pezh zo bet kelennet dezhomp » (Baba Dioum, ijinour endro, 1968)
« Arroudenn » a dalvez treminiri al loened gouez. Didrouz peurliesañ, loened gouez zo tost ouzhomp hep hor gouzout. Met pa deskomp sellout e gwellomp kalz roudoù o bezañs : amañ ur roud er fank, aze ur graoñ-kelvez kroget !
Reiñ a ra da bep hini an diskouezhadeg Arroudenn tro dizoloiñ an natur a zo tost ouzhomp ha kompren he breskadurezh. Gant un diskouezhadur divoutin graet gant 8 teltenn a zoug posteroù divyezheg galleg-brezhoneg ha dindano traoù lieseurt, diskouezh a ra an Arroudenn 8 loen gouez Breizh hag o roudoù. Un tapis bras hag ur valisenn bedagogel a glok an diskouezhadeg evit un dizoloiñ fentus evit an holl, memes ar re vihanañ.












Malizenn bedagogel “Toull ar c’hoad”
Ar raktres: orin ha palioù
« Toull ar C’hoad », da lâret eo al lec’h dre ma antreer er c’hoad, zo ur raktres ijinet ha savet gant animatourien Ti ar C’hoadoù, un « ti-natur departamant » en Aodoù-an Arvor, a labour abaoe 1984 da gizidikaat an dud ouzh ar vuhez naturel war ar maez. Savet ‘oa c’hoant dezhe da reiñ lañs d’ar buheziñ natur e brezhoneg en ur galonekaat tout ar re a gemer perzh er bedig-se ha lakaat anezhe da vezañ niverusoc’h c’hoazh. Evit-se e seblante mallus aesaat o labour: pegen start kavout danvez skiantel klok e brezhoneg, pegen hir hag enoeus kaout da dreiñ diwar ar galleg, ha sevel goude-se prantadoù buheziñ diwar mann! Gant ar valizenn-mañ e c’hello pep hini tennañ gonid deus skiant-prenet ur skipailh tud a-vicher. Setu neuze e 2017 disoc’h o labour, war ar stern abaoe bloavezhioù.
Evit piv, d’ober petra ?
Ar valizenn-mañ zo bet savet evit tout an dud a gemer perzh en deskadurezh
war an endro hag e bed ar buheziñ e brezhoneg, pa vije o micher (animatourien
natur) pe get (kelennerien, mediaouegerien, animatourien DABU, hanterourien sevenadurel…) Pep hini anezhe a gavo enni oustilhoù pleustrek, aes ha plijus da implijout,
evit:
- Ledanaat e ouiziegezhioù skiantel war ar boudoù bev, al liammoù kenetreze, ar vevliesseurted.
- Spisaat e c’heriaoueg war al loened hag ar plant, ha se e brezhoneg war-eeun.
- Sevel prantadoù dizoloiñ a-bep-seurt, liesaat e zoareoù pedagogel war an dachenn.
An oustilhoù kinniget a servijo d’an animatour da harlinkat kuriusted ar publik diwar-benn ar vuhez er c’hoadeier pe er c’harzhaoueg ha lakaat anezhañ neuze da zeskiñ diwar-benn an natur: sed aze un doare da vont asambles war un hent doujus e-keñver an endro, hini an eko-keoderezh!
Ur wenojenn gant displegadennoù
Digor ha digoust eo d’an holl-re o do c’hoant dond da zizoloiñ ar wenojenn gant displegadennoù se. Ar wenojenn a lak war wel ar plantoù hag al loened ar c’harzaoueg breizh. C’hoarioù bihan zo bet lakaet ivez evit ijin mat an traoù.
Amañ ’vo kavet ganeoc’h ivez, titouroù da zegemer al loened – se ’barz ho jardin
Heñchoù-treuz
Kartenn tro-vale a 20 km
Un droiad a 20km da vont tro war dro da zizoloiñ an henchoù-treuz, ha mont e kreiz koad ar Markiz. Ar gartenn-mañ a zo digoust. O pourmenn e c’hellit dizoloiñ ar vro evl-just, met ivez sellet, ha komprenn neubeut dibarded an natur a zo tro-dro deoc’h.
9 wech e kinnig ar gartenn-mañ ober un ehanig, da sisplegañ traoù diwar al loened, pe ar plant ar vro.
Kavet e vo ganeoc’h ivez war ar gartenn-mañ c’hoarioù d’ober e-pad an ehan pik-nik.
Ar Gevredigezh
Savet eo bet ar gevredigezh du centre de découverte de la forêt et du bocage
e 2003. Kreizenn Ti ar C'hoadoù a zo merret gant ar gevredigezh-mañ
Emezelañ
Izili ar gevredigezh a zo pedet da zont da brantadoù buheziñ, pe atelier, chanter, kinniget gant ar gevredigezh pe gant ar greizenn.
Bep bloaz ‘zo ur prantad displanta balsamine eus bro Himalaya, e miz Even ha Gouere. Ar blantenn-mañ a vloaz da vloaz a gemer muioc’h mui a-blas er pradoù, war bord an hent. Klask a ra ar gevredigezh dalc’hen ar blant-mañ.
Deuit e darempred ganeomp da gouzout hiroc’h diwar hon fenn – asso.cfb@orange.fr







Darempred
Ti ar C’hoadoù- Centre Forêt Bocage
22160 La Chapelle-Neuve
02-96-21-60-20
accueil @ centre-foretbocage.bzh
